Naar verwachting rijden in 2020 de eerste auto’s door de Gaasperdammertunnel. De drie kilometer lange tunnel in een deel van de huidige A9 Gaasperdammerweg vergroot de capaciteit voor weggebruikers en de leefbaarheid voor omwonenden. ICT Group levert een deel van de software voor de tunneltechnische installaties en werkt mee aan het testen van de systemen.
De Gaasperdammertunnel is, met vijf naast elkaar liggende buizen met een lengte van 3.090 meter elk, een van de breedste tunnels van Nederland. In 2020 worden de tunnelbuizen met de hoofd- en parallelrijbanen in gebruik genomen. Als het aansluitende project – de uitbreiding van de A9 tussen Badhoevedorp en Holendrecht – gereed is, wordt ook de wisselbaan in gebruik genomen. De tunnel zorgt voor een verbetering van de luchtkwaliteit in de woonwijken naast de tunnel. Bovenop het dak van de tunnel komt een groot park dat de verschillende wijken in Amsterdam Zuidoost met elkaar verbindt en ruimte biedt om te recreëren.
Complex
Bij de bouw van een tunnel komt meer kijken dan het storten van beton en asfalteren van wegen. Klanteisen, ontwerpafwegingen en de hoge eisen aan de veiligheid zoals onder andere vastgelegd in de Landelijke Tunnelstandaard (LTR, versie 1.2+) maken het project, zowel in de bouwfase als tijdens het gebruik, complex. De verschillende tunnel- en verkeerstechnische installaties moeten in elke mogelijke situatie met elkaar communiceren; bij normaal wegverkeer, in onderhoudsmodus, bij een calamiteit en als er geëvacueerd moet worden.
“Met de technieken die wij aan elkaar koppelen, zorgen we ervoor dat de weggebruikers veilig en zelfredzaam zijn.”
Scenariodenkers
IXAS, de aannemerscombinatie die de tunnel in opdracht van Rijkswaterstaat bouwt, neemt alle scenario’s minutieus onder de loep. Van de dagelijkse (afvoer van regenwater,luchtventilatie bij files) tot extreme scenario’s (kettingbotsing, brand). Wat er in de tunnel gebeurt, reikt verder dan de tunnelbuizen alleen. Ook omliggende wegen ondervinden daarvan de consequenties. Al deze systemen moeten ookaan de tunnelsystemen gekoppeld worden. Net als de systemen waarmee verkeersleiders en de aangrenzende veiligheidsregio’s de situatie op de weg in de gaten houden.
Uitvoerig testen
Veiligheid gaat voor alles. Dat betekent voor IXAS, de aannemerscombinatie die de tunnel in opdracht van Rijkswaterstaat bouwt, een lange periode van testen, testen en nog eens testen. ICT Group levert het personeel voor deze testfases. Pas als alle testfases zijn doorlopen en – aantoonbaar! – aan alle eisen is voldaan, kunnen de eerste weggebruikers door de nieuwe tunnel rijden.
FAT-fase
Eerst worden de hard- en software (besturingssysteem) van de tunnel- en verkeerstechnische installaties afzonderlijk getest (FAT-fase). Doen ze het? Voldoen ze aan de gestelde eisen?
IBS-fase
In de realisatiefase worden de tunnel- en verkeerstechnische producten geplaatst, aan elkaar gekoppeld en volgt de inbedrijfstelling (IBS). Tijdens de IBS-fase wordt het systeem onder spanning/druk gezet en vervolgens gecontroleerd of het aan de gestelde eisen voldoet.
SAT-fase
Na de inbedrijfstelling wordt er opnieuw getest (SAT-fase). Doet alles het in de nieuwe situatie nog steeds? Komen de signalen binnen?
iSAT-fase
Kunnen de systemen integraal met elkaar communiceren? Tijdens de iSAT-fase wordt getest of het systeem juist is ontworpen, conform ontwerp is geprogrammeerd en of er gebeurt wat je voor ogen had. Dus in geval van brand: wordt de tunnel voor naderend verkeer afgesloten, de luchtventilatie geactiveerd en krijgen de verkeersdeelnemers instructies over wat ze moeten doen?
SIT-fase
Als laatste wordt tijdens de SIT-fase het technische systeem samen met de bedrijfsprocessen van de wegverkeersleiders getest.
