Groningse bedrijven stellen energiegebruik uit voor gunstiger tarieven

Grote bedrijven die veel energie gebruiken zijn in de regel al zeer actief op het gebied van energiebesparing en het beschikbaar stellen van flexibel vermogen. Ook in de consumentenmarkt ontstaan allerlei initiatieven waarbij huishoudens in een wijk vraag en aanbod bundelen, denk aan Power Matching City , het Koplopers project in Heerhugowaard of GridFlex Heeten. Maar in de MKB-markt is het behoorlijk stil op dit front. Terwijl het MKB wel verantwoordelijk is voor een groot deel van de Nederlandse energievraag. Gemeenten weten niet goed hoe ze die grote middengroep moeten stimuleren om te verduurzamen. Daarom onderzoekt een consortium bestaande uit ICT Group, Engie, Jules Energy, Enexis, New Energy Coalition, TU/e, gemeente Groningen en bedrijvenvereniging Zuid-Oost manieren om de energietransitie in het MKB aan te jagen. Voor de gemeente Groningen is dit een laagdrempelige manier om met MKB’ers in gesprek te komen over dit onderwerp. Daarom ondersteunen zij het project en participeren actief.

Bundelen van de vraag

Omdat duurzame energie-opwek grote pieken en dalen kent die niet overeenkomen met de pieken en dalen in het gebruik, wordt het in de toekomst belangrijk om energiegebruik te verschuiven naar momenten waarop veel stroom wordt opgewekt. Op die manier kan de opslag van energie immers beperkt blijven. We noemen het uitstellen van energieverbruik ook wel het leveren van flexibel vermogen. Dit vermogen kan worden gebruikt om in te spelen op de marktprijzen, het verminderen van pieken op het distributienet, of het leveren van balanceringsvermogen aan TenneT. Waar een individueel MKB-bedrijf te weinig energie gebruikt om flexibel vermogen te leveren, kunnen ze in een samenwerkingsverband ineens een aantrekkelijke speler worden. Dat betekent dat de bedrijven hun energievraag moeten bundelen. Dat is bij huishoudens relatief makkelijk, want het aantal apparaten dat energie gebruikt is beperkt: ketels, warmtepompen en hooguit eens een elektrische auto. In de zakelijke markt is het aantal ‘energieslurpers’ veel groter en diverser. Daarom gingen de consortiumpartners op zoek naar een mix van verschillende bedrijven met verschillende energiebehoeften. Zij vonden zes organisaties bereid om mee te doen: een levensmiddelendistributeur, een vrieshuis dat werkt voor medische instellingen, een groothandel in elektrisch transport met een laadplein voor auto’s, een batterijenfabrikant, twee gebouwen van een onderwijsinstelling en een gebouw van de gemeente Groningen.

Positieve businesscase

Het vinden van organisaties die mee willen werken aan zo’n proef was niet eenvoudig. Bedrijven willen wel hun steentje bijdragen aan de energietransitie, maar uiteindelijk gaat het maar om één ding: de businesscase. En die is voorafgaand aan dit project nog onduidelijk, dat is juist een van de leerdoelen. In de zakelijke markt gaat het om grote volumes en dus ook relatief grote besparingen als bedrijven door uitgesteld gebruik een lagere prijs kunnen bedingen. Maar de ontsluitingskosten van een bedrijf op het energyNXT platform zijn ook relatief hoog omdat de veelheid aan apparatuur waar bedrijven mee werken groot is. Voor ieder apparaat moet afzonderlijk worden onderzocht hoe het kan worden aangesloten. Met de resultaten van dit project kan ICT Group beter inschatten hoe hoog de aansluitkosten en de besparingen zijn, zodat in de toekomst voor een individueel bedrijf vooraf een realistische inschatting kan worden gemaakt van de businesscase.

“Ik ben ontzettend nieuwsgierig hoe hoog de besparingen gaan zijn die zij kunnen behalen. We weten het binnenkort, want de proef gaat nu van start.”

Uitgesteld energiegebruik

Niet ieder proces leent zich goed voor uitgesteld energiegebruik. Een vriescel die normaal op -18 graden Celsius wordt gekoeld kun je, zonder impact op de kwaliteit van de goederen, ook makkelijk koelen tot -22 graden. Het duurt daarna vele uren tot de temperatuur weer is opgelopen tot -18. Maar bij een koelcel voor levensmiddelen werkt dit niet, want die moet tussen de 2 en 4 graden blijven. Op het moment dat de deur van de cel open gaat, wordt hij direct een paar tienden van een graad warmer. Het is onmogelijk om dan te zeggen: de energieprijs is hoog, laten we nog maar even wachten met bijkoelen. Van sommige processen is op voorhand duidelijk of ze zich wel of niet lenen voor uitgesteld energiegebruik, bij andere is dat lastiger in te schatten. Daarom is een ander leerdoel van de proef om hier nog meer gevoel bij te krijgen.

Matchen van vraag en aanbod

Naast dit zeer diepgaande traject met zes organisaties loopt binnen dit project op Bedrijventerrein Zuid-Oost nog een ander traject: Wasaweg Energieneutraal. Daarbij wisselen dertig bedrijven aan de Wasaweg onderling hun zelf opgewekte energie uit. Dit deel van het project is technisch veel eenvoudiger, want je hoeft alleen maar te kijken naar de opwek en het totale verbruik van energie; er is geen sturing nodig. Met het energyNXT platform bepaalt ICT Group welke bedrijven op een bepaald moment energie over hebben en aan wie zij dat het best kunnen leveren. Ook is het zo mogelijk om op voorhand een goede inschatting te maken voor de businesscase van zonnepanelen en een batterij: wat is voor een specifiek bedrijf gezien het energieverbruik de optimale capaciteit aan zonnepanelen en van de batterij om de hoogst mogelijke besparingen te halen? Een achterliggende onderzoeksvraag is in hoeverre een bedrijventerrein zelfvoorzienend kan zijn. Aan bedrijven die nog niet zelf duurzame energie opwekken of die uitbreiding van hun zonnepanelen of de aanschaf van een batterij overwegen, maakt ICT Group met een virtuele opstelling en een dashboard real-time inzichtelijk hoe het energieverbruik zou veranderen. Ze zien bij zonnig weer dat hun virtuele batterij zich oplaadt met energie van de virtuele zonnepanelen. Op die manier ondervinden de bedrijven aan den lijve wat de energietransitie voor hen zou kunnen betekenen en kunnen ze een weloverwogen besluit nemen.